
هنروتجربه-سعیدحضرتی: مجید صدیقی تهیهکننده فیلم «تو مشغول مردنت بودی» به کارگردانی مجتبا اسپنانی میگوید اگر «هنروتجربه» نبود، تعداد قابل توجهی از فیلمهایی که برای ما در فستیوالهای داخلی و خارجی، افتخار آفرین شدهاند، هیچوقت رنگ اکران را نمیدیدند و مخاطب لذت تجربه این فیلمها را روی پرده سینمای درک و دریافت نمیکرد. به هر شکل، با هر کیفیت و با هر مستمسکی باید «هنروتجربه» را برای آینده سینمای اندیشهورز و سینمای مستقل این کشور حفظ کرد.
مجید صدیقی تهیهکننده فیلم «تو مشغول مردنت بودی» درباره مدل تولید سینمای مستقل و آلترناتیو و وجه تفارق آن با فیلمهای بخش بدنه سینمای ایران به سایت «هنروتجربه» گفت: «مدل تولید سینمای مستقل، مختصات پیچیدهای ندارد. اساسا فیلمهای لوباجت و کمهزینه، به لحاظ تولید، خیلی حدود و ثغور و اندازههای پیچیده و عجیب و غریبی ندارند. این فیلمها اکثرا لوکیشنهای ساده، بازیگران محلی و نگاهی خلاصه پردازی شده و استلیزه در کستینگ دارند و در نهایت همه در کنار هم بر اساس دوستی و همراهی و همافزایی نیروهای موجود کاری را انجام میدهند. آنچه که در سینمای مستقل و لوباجت محل تامل و اهمیت است، ایده و مضمونی است که قرار است تبیین شود. اصالت انگیزهای که در مجموع همین نیروها وجود دارد، باعث میشود در شرایط حداقلی به لحاظ امکانات و سختافزار، فیلمی تولید شود که به لحاظ سویه و رویکرد اندیشهورزانه امکان برقراری دیالوگ و ارتباط را با محیط پیرامون خود داشته باشند».
او افزود: «شما ببینید فیلمهای سوپرپروداکشنی که با اعتبارات و سرمایههای عجیب و غریب هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی ساخته میشوند و عملا ارتباط ارگانیک، هدفمند و معناداری را با مخاطب نمیتوانند برقرار کنند. در این گونه فیلمها اساسا مخاطب نقطه همپیوندی بین مسائل، احوالات و دغدغههای خودش با آن چه در روی پرده میبیند، مشاهده نمیکند. مخاطبین این فیلمها را بر نمیتابند، از آنها استقبال نمیکنند و متاسفانه نمونههای پرشماری از این فیلمها را در این سالها شاهد هستیم که اکثرا تولیدات منتسب به بنیادهای متمکن و ثروتمند دولتی و یا زیرمجموعههای آنها است. در اینگونه فیلمها آدمهای حرفهای، تجهیزات و امکانات پر پیمان، سختافزار بهروز و مدرن و پول فراوان در دسترس، ولی خروجی آن تا بن دندان از اندیشه تهی و بیارتباط با دغدغههای مخاطب است.»
فراهم کردن شرایط حداقلی برای تولید فیلمی که حداقلی از استانداردهای پخش را به لحاظ فنی داشته باشد، جمع اضداد است و قطعا بسیار سخت. با تاکید موکد میگویم که چیزی که اسباب تولید فیلمی در حوزه سینمای مستقل فراهم میکند، اصالت انگیزه تولیدکنندگان آن است
صدیقی تاکید کرد: «اما سینمای مستقل، آلترناتیو و لو باجت، آنگونه که من و همکارنم دریافت کردهایم، اساسا بر اساس اصالت انگیزه و همافزایی نیروهای جوان و نیروهای معتقد به سینمای اندیشهورز ساخته میشود. البته فراهم کردن شرایط حداقلی برای تولید فیلمی که حداقلی از استانداردهای پخش را به لحاظ فنی داشته باشد، جمع اضداد است و قطعا بسیار سخت. با تاکید موکد میگویم که چیزی که اسباب تولید فیلمی در حوزه سینمای مستقل فراهم میکند، اصالت انگیزه تولیدکنندگان آن است».
شرایط بحرانی و عجیب و غریبی که اپیدمی کرونا بر سینمای ایران تحمیل کرده اساسا ادامه حیات این صنعت را با چالش جدی مواجه کرده است. افزایش قیمت و گرانی بیش از حد تولید فیلم و فقدان بازگشت سرمایه، در واقع عامل ایجاد بحران در سینماست که به اذعان بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان همین موضوع، سینما را به مرز ورشکستگی سوق میدهد. صدیقی در این زمینه عنوان کرد: «هر کدام از حوزههای هنر را که حیات مادی و معنوی آنها و چرخه اقتصادی آن وابسته به مواجهه مخاطبان است اگر مورد مداقه و تامل قرار بدهید میبینید صدمات زیادی خوردهاند. وقتی شما یک سویه این فرآیند یعنی مخاطبین را حذف کنید، حیات و اکوسیستم آن حوزه به خطر میافتد. نه تنها هنر که تمام پدیدههای اجتماعی و اقتصادی که با ارتباط مستقیم مخاطب تعریف میشوند، آسیب میبینند. دقیقا نمیدانم هنرهایی همچون خوشنویسی، تجسمی و .. تا چه اندازه چرخه اقتصادی جدی در کشور ما دارند و مدل چرخه اقتصادی آنها به چه صورتی است اما در سینما باید داد و ستدی به لحاظ بیزینس پلن اقتصادی وجود داشته باشد. در شرایط معقول، فیلمی تولید و اکران میشود و تماشاگر باید در گیشه بلیت تهیه کند و از محل بلیت فروشی، هزینههای آن فیلم تامین شود. مسلما وقتی این چرخه از جایی دچار گپ، گسل و نقصان میشود، سویه و قسمت اول آسیب میبیند. سینما، تئاتر و موسیقی مستقل در این شرایط آسیب دیدهاند. قسمتهایی که مربوط به حوزههای دولتی این هنرها است، چه در زمان و شرایط عادی و چه در دوران اپیدمی، تحت هیچ شرایطی آسیبی نمیبینند. این فیلمها تا قبل از اکران فیلم، سود و نتیجه خود را برداشت کردهاند و عملا بیزینس پلن این مدل از سینما، وابسته به اکران نیست».
او افزود: «اما سینمای مستقل و آن بخشی از سینمای بدنه که در بخش خصوصی تولید میشود، قرار است دستشان در جبیب خودشان باشد و از آورده و با سرمایه خودشان فیلم بسازند، فرق میکند. این بخش در شرایطی چون کرونا که اکران و بلیت فروشی به سامانی ندارند، در صورت تداوم وضعیت، به بنبست و ورشکستی میرسند».
صدیقی در پاسخ این سوال که در این شرایط برای نجات سینمای مستقل و تجربی چه راهکاری دارید، عنوان کرد: «من در جایگاه مراجع صلاحیتدار نیستم و واقعا نمیدانم چه باید کرد اما میتوان نسخههایی را که سالهای پیش هم تجویز شد، برای سینمای آلترناتیو و اندیشهورز در شرایط فعلی تجویز کرد. حمایتهای دولتی از بخش سینمای مستقل در این شرایط کمککننده است. ولی یک نگرانی هم هست که اگر این حمایتها اتفاق بیفتد، تولیدات این حوزه هم به سرنوشت تولیدات بخش دولتی دچار شوند. بااین وجود، با همه این نگرانیهایی که ممکن است آفات و تبعاتی هم برای سینمای اندیشهورز داشته باشد، دولت میتواند برای حفظ حیات سینمای لوباجت اعتباراتی را برای بخشهای آسیبپذیر مصوب کند. به نظرم تنها راهی که فعلا میشود بچههایی را که در حوزه سینمای مستقل در قالب بخش خصوصی، فعالیتهای فردی، موسسات و .. فعالیت میکنند را حمایت کرد، اختصاص یارانههای دوران بحران است تا اینها بتوانند زیست حداقلی را بگذرانند و از این شرایط عبور کنند».
این تهیهکننده و کارگردان درباره اکران «تو مشغول مردنت بودی» در«هنروتجربه» و میزان استقبال از این فیلم در اصفهان بیان کرد: «در اصفهان به نسبت سایر شهرستانها استقبال بهتر و بیشتری از «تو مشغول مردنت بودی» شده است. به هر حال فیلم در اصفهان ساخته شده و بچههای درگیر و دخیل تولید فیلم اصفهانی بودند و نزدیک به ذهن هم بود که استقبال بیشتری شود. اما بحث کرونا و فراز و فرودهای تعطیلی و بازگشایی سینماها که به کرات این چندوقت اتفاق افتاده، تاثیر مستقیمی در فروش فیلم داشته است و فروش «تومشغول مردنت بودی»، فروش قابل توجهی و رضایتبخشی نیست. در نظر داشته باشید سال ۹۷ فیلم «جوجهها آخر پاییز جیغ میکشند» که بنده به عنوان تهیهکننده در «هنروتجربه» اکران کردم، با توجه به شرایط عادی، فروش قابل توجهی داشت».
به دوستان خودم که آینده سینمای مستقل و اندیشهورز را به نوعی وامدار «هنروتجربه» میدانند، این توصیه را میکنم هر آنچه که در عده و عُده و قدرت و حوزه عملکرد و نفوذ خود دارند را بسیج کنند و از مدل حضور «هنروتجربه» در کلیت سینمای ایران دفاع کنند
او همچنین افزود: «در این شرایط نابسامان مدیریتی در حوزههای مختلف فرهنگی و البته سینمای ما، روزنه امیدی روشن و فصل امیدوارکنندهای به نام «هنروتجربه» وجود دارد. این روزنه همراه با امیدواری و این چشمانداز امیدبخش را، باید به بهترین نحو حفظ کنیم. در برنامههای مختلف و شکلهای مختلفی سعی در نادیدهگرفتن خروجی و عملکرد «هنروتجربه» دارند و من هم در هر شرایطی که فراهم شده در این زمینه نوشته و گفتهام. گروهی سعی در منکوب و تخطئه کردن سیاستهای موسسه «هنروتجربه» دارند و فلسفه شکل گرفتن آن را زیر سوال میبرند و بود و نبود «هنروتجربه» را در منظومه سینمای ایران، علیالسویه میدانند و نگاهها، نگاههای آلوده، مسموم و مغرضانهای است که متاسفانه از تریبونهای رسمی تبیین و منتشر میشود. در برنامههای تلویزیونی چون هفت و برنامههایی که به صورت تخصصی به حوزه سینما میپردازند هم این نگاه ترویج میشود و به نوعی شرایط حذف این گروه سینمایی را فراهم میکنند. نمیدانم چه اسمی بر روی آن میتوان گذاشت. بنده به دوستان خودم که آینده سینمای مستقل و اندیشهورز را به نوعی وامدار «هنروتجربه» میدانند، این توصیه را میکنم هر آنچه که در عده و عُده و قدرت و حوزه عملکرد و نفوذ خود دارند را بسیج کنند و از مدل حضور «هنروتجربه» در کلیت سینمای ایران دفاع کنند. به واقع اگر «هنروتجربه» نبود، تعداد قابل توجهی از فیلمهایی که برای ما در فستیوالهای داخلی و خارجی، افتخار آفرین شدهاند هیچوقت رنگ اکران را نمیدیدند و مخاطب لذت تجربه این فیلمها را روی پرده سینمای درک و دریافت نمیکرد. به هر شکل، با هر کیفیت و با هر مستمسکی باید موسسه «هنروتجربه» را برای آینده سینمای اندیشهورز و سینمای مستقل این کشور حفظ کرد».
مجید صدیقی که سالها به غیر از حوزه تهیهکنندگی، کارگردانی هم میکند، درباره پروژه جدید خود گفت: «پروانه اولین فیلم سینمایی خودم را با نام «کمی دیرتر»، سال گذشته به تهیهکنندگی مهدی احمدی گرفتم. احتمالا تا یکی، دو ماه آینده پیشتولید را شروع میکنیم».