هنروتجربه-فاطمه رستمی: مستند «گلوله باران» قصه دو فیلم بردار همراه با گروهی نظامی است که عازم خط درگیری در سوریه می‌شوند. در میانه راه یکی از فیلم برداران توسط تک تیرانداز دشمن مجروح می‌شود. او نمی‌تواند به راه رفتن ادامه بدهد؛ ساعت‌ها به سختی می‌گذرد. وضعیت پیچیده‌تر می‌شود، از آسمان باران می‌بارد و از زمین گلوله. مرتضی پایه شناس همراه با حسین مومن این مستند را کارگردانی کرده‌اند. با پایه‌شناس که قبلا هم در زمینه جنگ و موضوعات پیرامونی آن مستندسازی کرده است و «گلوله باران» را در هنروتجربه در حال اکران دارد گفت‌وگو کردیم.
مرتضی پایه‌شناس در ابتدای صحبت‌هایش درمورد هنروتجربه و تاثیرات آن در معرفی چنین مستندهایی و آشنایی مخاطبان با این نوع سینما گفت: «وقتی سینمایی عنوان هنروتجربه می‌گیرد در واقع تکلیف خودش را مشخص می‌کند و باید نوع نگاه ما به فیلم‌هایی که در آن اکران می‌شوند قدری متفاوت باشد. از این جهت فکر می‌کنم فیلم‌های هنروتجربه می‌خواهند روی مرز سینما حرکت کنند؛ چه در فیلم‌های داستانی چه مستند. هنروتجربه می‌خواهد این مرز را گسترش بدهند و نوع مواجهه در سینما را کمی گسترده تر کنند. از این منظر شکل گرفتن یک فضای گفت‌وگو به نظرم می‌تواند خیلی مفید باشد. منظورم از گفت‌وگو شکل گیری آن بین فیلم ساز، منتقدان، بینندگان که گروه های خاصی هستند، است. شکل گیری چنین گفت‌وگویی در نزدیک شدن به هدف این موسسه که گسترش مرزهای سینما است، می‌تواند بسیار موثر باشد. متاسفانه اکران مستند «گلوله باران» همزمان شد با همه گیری کرونا و در واقع ما تجربه ناقصی داشتیم و روزهای خیلی زیادی سینماها تعطیل بود و روزهایی هم که در واقع با مصوبه ستاد ملی کرونا سینماهای هنروتجربه باز شد، نه رغبتی از جانب ما برای دعوت مردم به سینما بود به خاطر خطرات احتمالی، نه با تبلیغات کمی که شکل گرفت خود مردم راغب هستند که به سینما بروند. ما متوجه نشدیم در شکل استاندارد در اکران‌های هنروتجربه چه اتفاقی می افتد بنابراین در مورد تجربه خودم نمی‌توانم شرح کامل و جامعی از اکران داشته باشم».
اعتقاد ندارم که اگر به چیزی اعتقاد داریم و فکر می‌کنیم ارزش است باید حتما آن را به طور مکانیکی در جز به جز فیلم تزریق کنیم. به نظرم اعتقادات و ارزش‌های هرکسی به طریقی در تاروپود فیلمی که می‌سازد رسوخ پیدا می‌کند
این سینماگر در ادامه در مورد احتمال اکران فیلم «گلوله باران» به صورت آنلاین بیان کرد: «برنامه نمایش فیلم در اختیار تهیه کننده است و من به عنوان کارگردان خیلی نقشی در شکل گیری آن ندارم، اما فکر می‌کنم که بعد از اکران فیلم در هنروتجربه برنامه ای برای اکران آنلاین آن داشته باشند».
پایه‌شناس در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا حمایت از مستندهای جنگی جدی گرفته می‌شود یا نه و مهم‌ترین مشکل در این عرصه از فیلمسازی چیست، عنوان کرد: «از دید من حمایت به اندازه کافی از سوی نهادها در این ژانر از مستند وجود دارد، اما فکر می‌کنم این حمایت بیشتر صرف کمیت می‌شود تا کیفیت. شاید متاسفانه خیلی از فیلم‌هایی که در این حوزه ساخته می‌شوند اسیر شعارزدگی و انتقال یک سری از ارزش‌ها و مفاهیم می‌شوند. من اعتقاد ندارم که اگر به چیزی اعتقاد داریم و فکر می‌کنیم ارزش است باید حتما آن را به طور مکانیکی در جز به جز فیلم تزریق کنیم. به نظرم اعتقادات و ارزش‌های هرکسی به طریقی در تاروپود فیلمی که می‌سازد رسوخ پیدا می‌کند و نیازی به ورود اطلاعات به صورت مصنوعی نیست. در فیلم‌های جنگی این اتفاق زیاد می افتد و از نگاه من اشتباه است».
او در مورد مهم‌ترین وجه تمایز «گلوله باران» با سایر مستندهای جنگی با موضوعات مشترک توضیح داد: «از دیدگاه خودم تفاوت‌های زیادی وجود دارد، اما شاید مهم‌ترین نکته‌ای که می‌توانم عنوان کنم این است که در «گلوله باران» سعی کردم فیلم خالی از زمان و مکان باشد و روایتی جهان شمولی بیابد، تا مخاطبی که فیلم را می‌بیند خود را در آن شرایط تصور کند و آن وضعیت را به بی‌شمار شرایطی که ممکن است هر جای دنیا و حتی خارج از زمین جنگ اتفاق بیافتد، تعمیم بدهد».
در پایان مرتضی پایه‌شناس درمورد تازه‌ترین تجربیات سینمایی اش عنوان کرد: «قبل از همه گیری کرونا چند پروژه با محوریت خانواده شروع کرده ام و کم‌کم کار را پیش می‌برم و در این روزها هم همین کار را ادامه می‌دهم. از سوی دیگر مشغول طراحی یک مجموعه مستند تلویزیونی هم هستم».
