
مرتضی نجفی در گفتگو با سایت هنروتجربه:
سالها بعد بیشتر درباره «تومان» میشنویم/ جغرافیای بکر گنبد کاووس جزو نقاط قوت فیلم است
هنروتجربه_سپیده شریعت رضوی: مرتضی نجفی فیلمبردار «تومان» میگوید کارگردانی، بازی بازیگران و جغرافیای عجیب و غریب و بکر گنبد کاووس جزو نقاط قوت فیلم محسوب میشود و شبیه این فیلم در سینمای ایران نیست اما شاید سالهای بعد بیشتر درباره آن گفته و شنیده شود.
مرتضی نجفی فیلمبردار فیلم سینمایی «تومان» در گفتگو با خبرنگار سایت هنروتجربه درباره نحوه آشنایی خود با کارگردان «تومان» و حضور در این پروژه اظهار کرد: من در گذشته با کارگردان این اثر یک ویدیو آرت کار کرده بودم تا اینکه ایشان فیلمبرداری «تومان» را به من پیشنهاد داد البته آن زمان قرار بود در پروژه دیگری به عنوان اولین تجربه فیلمبرداری فیلم بلند حاضر شوم و به مرتضی فرشباف گفتم نمیتوانم شما را همراهی کنم اما ایشان پیشنهاد داد که حداقل فیلمنامه را بخوانم.
وی ادامه داد: زمانی که فیلمنامه را خواندم، متوجه شدم با اثری جذاب روبرو هستم البته فیلمنامه پروژه دیگری هم که قرار بود به عنوان فیلمبردار در آن پروژه حاضر شوم، خوب بود اما در نهایت به دلایلی فیلمبرداری آن کار را انجام ندارم و پیشنهاد مرتضی فرشباف را به فاصله ۱۵ روز تا شروع فیلمبرداری پذیرفتم و درگیر کار شدم.
فیلمبردار فیلم سینمایی «تومان» با بیان اینکه بسیار از حضور در این پروژه راضی است و کار را دوست دارد، مطرح کرد: آن زمان که «تومان» را کار میکردیم، میدانستم که در یک فیلم بسیار خوب حضور دارم. جالب است بدانید در زمان اکران این فیلم به عدهای از منتقدان لقب تومانیها را دادهاند چراکه این فیلم را بسیار دوست دارند.
نجفی افزود: این اتفاق قابل پیشبینی بود و بخش قابل توجهی از آن به هوش کارگردانش باز میگردد. درباره سیمرغی که از جشنواره فیلم فجر هم دریافت کردم باید بگویم که تا روزها شوکه بودم و نمیتوانستم باور کنم برای اولین فیلم بلند سینماییام سیمرغ گرفتهام.
وی با اشاره به اینکه «تومان» در گنبد کاووس جلوی دوربین رفته است، درباره ویژگیهای فیلمبرداری اثر در مناطقی که مناظری چشمنواز و زیبا دارند، تصریح کرد: لند اسکیپهای فیلم وام گرفته از فضای شهر گنبد است از سوی دیگر چهار فصلی بودن فیلمنامه به من کمک کرد یعنی شانس با من یار بود که در اولین پروژه سینمایی خود فیلمی را کار کنم که ۴ قصه در ۴ فصل متفاوت را روایت میکند.
فیلمبردار فیلم سینمایی «یدو» با بیان اینکه «تومان» صحنههایی هم دارد که جغرافیا در آن دخیل نیست و حاصل طراحی خود و کارگردان با یکدیگر است، گفت: به عنوان مثال شب قبرستان با نور موبایل فیلمبرداری شده است یا آخرین پلان فصل یک که داود از پلهها بالا میآید، از راهرو عبور میکند و وارد اتاقش میشود که فضای فصل بهار به پایان میرسد، میزانسن و نورپردازی در آن دخیل بوده است.
نجفی با اشاره به اینکه فیلمبرداری این پروژه نزدیک به چهارماه زمان برده است، تصریح کرد: من و کارگردان برای نحوه فیلمبرداری بارها با یکدیگر صحبت کردیم و باید بگویم ایشان از مدتها پیش به بسیاری از موارد از جمله حرکت دوربین و مدل فیلمبرداری فکر کرده بود. به عنوان مثال شلوغ ترین فصل این پروژه تابستان است اما دوربین با شخصیتها پیش میرود از سوی دیگر در پاییز و زمستان کادر عریض تبدیل به مربع میشود و دوربین منزوی بودن داود را به تصویر میکشد به گونهای که دیگر در فصل زمستان دوربین حرکت ندارد و همه چیز قفل است.
وی با بیان اینکه فیلمبرداری که در خدمت فیلمنامه نباشد از ابتدا کار یک شکست خورده محسوب میشود و اگر فیلمبرداری از فیلم به اصطلاح بیرون بزند، خوب نیست، اظهار کرد: فیلمبردار باید کاری را انجام بدهد که فیلمنامه میخواهد اگرچه ممکن است یک موفقیت مقطعی داشته باشد اما اینکه خود را با فیلمنامه بالانس کند، مهم است. در حقیقت توفیق کار در این است که فیلمبردار در فیلمنامه رها شود.
فیلمبردار «روشن» در ادامه با بیان اینکه در حق «تومان» در زمان اکران اجحاف شده است، توضیح داد: «تومان» را همزمان با «پوست» اکران شد اما «پوست» نزدیک به ۶۰ تا ۷۰ پوستر در سطح شهر برای تبلیغات داشت در حالیکه «تومان» یک پوستر اندازه کاغذ A4 هم نداشت. یک دوست فیلمبردار زمانی که فیلم را دید به من گفت که اعلام کنم مردم «تومان» را در سینما ببینند اگر آن را دوست نداشتند، پول بلیتشان را پس میدهم. من نمی دانم مشکل کجاست اما معتقدم فیلم در اکران سوخت. از سوی دیگر لذت تماشای «تومان» روی پرده سینما چیز دیگری است اما امیدم به این است که فیلم در پلتفرمها اکران آنلاین شود.
نجفی با بیان اینکه «تومان» فیلم متفاوتی در سینمای ایران است، تصریح کرد: کارگردانی، بازی بازیگران و جغرافیای عجیب و غریب و بکر گنبد کاووس جزو نقاط قوت فیلم محسوب میشود از سوی دیگر ما شبیه این فیلم را نداریم و من فکر میکنم شاید سال های بعد بیشتر درباره آن گفته و شنیده شود اما همچنان میگویم حق مطلب این فیلم ادا نشده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به تازگی فیلم سینمایی «تفریق» به کارگردانی مانی حقیقی را کار کردم که به دلایل فنی به جشنواره فیلم فجر نرسید همچنین مدتی است که سریال «آکتور» را به کارگردانی نیما جاویدی آغاز کردهام.