هنروتجربه-سپیده شریعت رضوی: مهدی مطهر می‌گوید خانواده، حفاظت، فرماندهی و دیگر نهادهای مسئول با پخش مستند «۷۲ ساعت» از تلویزیون موافقت کرده‌اند اما فردی که قصد دارد بگوید من هم مهم هستم، مانع این اتفاق شده است.

مهدی مطهر تهیه‌کننده مستند «۷۲ ساعت» که به مناسبت دومین سالگرد شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی روی پرده سینماهای کشور رفته است، در گفتگو با خبرنگار سایت هنروتجربه مطرح کرد: بعد از اتفاق مهیب و عجیب و غریبی که برای سردار سلیمانی رخ داد، بسیاری از کسانی که در فضای رسانه مشغول به کار بودند از جمله عکاس، نویسنده و…دوست داشتند ادای دینی نسبت به این شهید داشته باشند اما اینکه چگونه به موضوع نزدیک شوند که کلیشه‌ای نباشد و ایشان را نسبت به سایر شهدا متمایز کند، برایشان اهمیت داشت.

وی ادامه داد: ما این دغدغه را در ذهن داشتیم تا اینکه در همان یک یا دو هفته اول پس از شهادت سردار سلیمانی، احسان محمدحسنی رییس سازمان اوج سفری به عراق و سوریه داشت یعنی همان مسیری که سردار سلیمانی سه روز قبل از شهادت خود آن را طی کرده بود. ایشان روایتی را از دوستان این شهید که سه روز قبل از شهادت سردار با او برخورد داشتند، برای ما تعریف کرد و من در آن واحد در ذهن خود دکوپاژ کردم و متوجه شدم یکی از بهترین ایده‌های ممکن است.

تهیه‌کننده «۷۲ ساعت» با بیان اینکه از همان روز که روایت رییس سازمان اوج را شنیده، پیش‌تولید که شامل پژوهش مستند می‌شود و تولید مستند را به کارگردانی مصطفی شوقی آغاز کرده و کار نزدیک به ۲ سال طول کشیده است، اظهار کرد: سه روز پایانی زندگی سردار سلیمانی آنقدر پُربار و عمیق بوده است، ما دو سال برای به تصویر کشیدن آن زمان گذاشته‌ایم. در حقیقت اگر برای هر فیلمی ۲ سال وقت گذاشته شود، اثر محترمی از آب در می‌ آید و من اگر این تجربه را در کارهای دیگر تکرار کنم، آثارم قوی‌تر و منسجم‌تر می‌شوند.

مطهر افزود: همچنین اسم مستند را «۷۲ ساعت» انتخاب کردیم چراکه می‌خواستیم ساده و سرراست شبیه کار باشد. حبیب احمدزاده نویسنده معروف در زمان رونمایی از مستند به من گفت که نام  مستند یعنی «۷۲ ساعت» مخاطب را کنجکاو می‌کند تا پیگیر شود که چه اتفاقی برای سردار سلیمانی در سه روز آخر زندگی‌اش رخ داده است.

وی با اشاره به اینکه پژوهش این مستند از همان روز اول تولید آغاز شده است، تصریح کرد: البته پژوهش یک مستند در ابتدا باید انجام و بعد تولید آغاز شود اما به دلیل آنکه لوکیشن خارج از ایران و تمام اتفاقات در کشورهایی رقم خورده بود که شاید سفر به آن مناطق ساده نباشد، پس از سفر اول پژوهش را آغاز کردیم.

این تهیه‌کننده مستند تاکید کرد: سردار سلیمانی در سه روز پایانی عمر خود از ایران به سوریه، از سوریه به لبنان، از لبنان به سوریه و از سوریه به عراق سفر کردتا اینکه در عراق آن اتفاق تروریستی رخ داد. ما هم برای ساخت «۷۲ ساعت» ابتدا به سوریه و سپس به لبنان و عراق سفر کردیم تا روایت کامل شود.

مطهر درباره گفتگو با افرادی که سردار سلیمانی در روزهای پایانی زندگی‌اش با آن‌ها ملاقات داشته است، گفت: از آنجاکه این افراد به لحاظ امنیتی باید یکسری مسایل را رعایت کنند، پس گفتگو با آن‌ها ساده نبود و نیازمند پیگیری‌های وسیع بود. همچنین با بسیاری از این دوستان شاید برای اولین و آخرین مصاحبه شده است و طبیعتا ما تلاش کردیم پروتکل‌های امنیتی را رعایت کنیم تا صدای یا تصویرشان قابل شناسایی نباشد.

وی ادامه داد: جالب است که من در طول پژوهش این مستند متوجه شدم که قاسم سلیمانی در این سفرها تکالیف افراد را به آن‌ها گوشزد و به نوعی وصیت می‌کند. البته من به این موضوع فکر کردم که اگر در فیلم مطرح شود که سردار سلیمانی از پیش آگاه بوده که به شهادت می‌رسد، کلیشه‌ای‌ست اما در این سفر حتی همراهان این شهید هم به این مساله آگاه بودند و توصیه‌هایی به بقیه می‌کردند.

تهیه‌کننده «۷۲ ساعت» یادآور شد: از آنجاکه که این مستند منتسب به سردار سلیمانی است پس تلاش کردیم از صحبت‌های اغراق شده پرهیز کنیم همچنین از تصاویر آرشیوی استفاده کردیم اما اگر این تصاویر به هر دلیل قابل استفاده نبود و بدست ما نمی‌رسید باید شبیه آرشیو بازسازی می‌کردیم به همین دلیل «۷۲ ساعت» اثر خاصی‌ست یعنی از سویی واقع‌نگرست و تلاش می‌کند مستندنگار باشد اما از سوی دیگر بازسازی‌هایی انجام دادیم تا برای مخاطب قابل باور باشد که ما درباره چه موضوعی صحبت می‌کنیم.

به گفته مطهر، مصطفی شوقی کارگردان این اثر به صورت ۶ ماه پیوسته در عراق و سوریه مشغول به کار روی این پروژه بود همچنین همه گروه فارغ از مسایل مالی به دنبال به سرانجام رساندن این پروژه بودیم.

وی با اشاره به اینکه سردار سلیمانی با همه مشغله‌هایی که داشت برای چند مورد به صورت ویژه وقت خالی می‌کرد، توضیح داد: ایشان برای شهدای و خانواده‌هایشان همیشه وقت می‌گذاشت. یک وویسی از ایشان هست که در شب عملیات مشغول صحبت با دختر یتیم شهید مدافع حرم است و دقایق طولانی را با او حرف می‌زند. ایشان اگر سفر هم می‌رفت به خانواده شهدای مدافع حرم و محور مقاومت سر می‌زد حتی در سفر پایانی خود با خانواده شهید عماد مغنیه نیز دیدار داشته است اما دوستان و همکاران سردار سلیمانی زمانی که متوجه شدند کار ویژه اوست ملاحظات خود را کنار گذاشتند و با ما همکاری کردند.

تهیه‌کننده «۷۲ ساعت» تاکید کرد: البته بسیاری از جزییات قابل مطرح کردن نبود و فیلم ما به همین دلیل ۴۰ دقیقه کوتاه شد یعنی ما نزدیک ۱۲۰ تا ۱۳۰ دقیقه مستند تولید کردیم اما به دلیل آنکه گروه‌های مختلفی باید تایید می‌کردند بخشی از آن باید حذف می‌شود و ما هم متوجه این قضیه بودیم که در بخشی از مستند صدا، چهره، لوکیشن، اسم و… باید تغییراتی رخ می‌داد و یا به اصطلاح جای آن سوت می‌گذاشتیم تا مورد تایید دوستان واقع شود.

مطهر با اعلام این خبر که فردی مانع پخش این مستند از تلویزیون شده است، عنوان کرد: خانواده، حفاظت، فرماندهی و دیگر نهادهای مسئول با پخش این مستند از تلویزیون موافقت کرده‌اند اما فردی که قصد دارد بگوید من هم مهم هستم، مانع این اتفاق شده است. این اتفاق برای اولین بار رخ نداده است و ما در طول ساخت این مستند نیز با کارشکنی مواجه شدیم به عنوان مثال برای دیدار با خانواده شهید مغنیه تدارک دیده بودیم اما با یک تلفن از سوی افرادی دیگر خانواده مغنیه پاسخ تلفن ما را هم ندادند. با فرد دیگری نیز قصد داشتیم جلسه‌ای برگزار کنیم اما صحبت‌هایی که به دور از من انصاف بود، باعث شد فرد با ما مصاحبه نکند. اگرچه این اتفاقات برای ما عادی بود اما اثر خود را در کار می‌گذارد و برخی از روایت‌های ما می‌تواند نحیف‌تر شود.

وی ادامه داد: ما رسانه‌ای‌ها باید وسواس بیشتری برای کارهایی که مرتبط با سردار سلیمانی ساخته می‌شود، به خرج دهیم چراکه مخاطب به دلیل ارادتی که به جایگاه شهدا دارد، آثار را دنبال می‌کند پس باید شجاعت داشته باشیم کار قوی برای آن‌ها به نمایش بگذاریم و هر چیزی را به دلیل آنکه مخاطب خودش را دارد، آماده نکنیم.

تهیه‌کننده «۷۲ ساعت» درباره استقبال مخاطبان از این مستند عنوان کرد: این مستند در بزرگترین سالن سینما هویزه مشهد رونمایی شد و باید بگویم استقبال مخاطبان بسیار خوب بود. همچنین در شهرهای دیگر نیز این مستند مخاطب داشته است و این اتفاق به دلیل محبوبیت سردار سلیمانی و مردمی‌ست که به ایشان و اینگونه کارها علاقه‌مند هستند، رخ داده است.

مطهر در پاسخ به این پرسش که آیا «۷۲ ساعت» ساختار سینمایی دارد یا نه، مطرح کرد: به لحاظ عناصر ساختاری یعنی جزییات اصلاح رنگ و نور، صداگذاری و… این مستند کاملا سینمایی‌ست همچنین حجم اتفاقات بازسازی شده «۷۲ ساعت» را شبیه به یک مستند بازسازی خوب کرده است که ارجاعاتش درست و ما به ازای آن موجود است به همین دلیل دیدن این مستند روی پرده سینما جسورانه‌تر و جذاب‌تر است.

وی یادآور شد: پیام آزادی موزیسین معروف ایرانی هستند، اگرچه ایران نبود اما به دلیل ارادتش به سرار سلیمانی آهنگسازی کار را برعهده گرفت از سوی دیگر محمدحسین حیدری کارگردان «مهین» صداگذاری این کار را که مجری طرح آن خانه مستند و سرمایه‌گذارش سازمان هنری و رسانه‌ای اوج است، انجام داد.

تهیه‌کننده «۷۲ ساعت» در پایان خاطرنشان کرد: این مستند برای مخاطب عام ساخته شده و روایتی ساده و روان به دور از روایت نخبگانی و روشنفکری دارد به همین دلیل دوست دارم عموم مردم ببینند و امیدوارم مانعی که برای آن به وجود آمده است هرچه زودتر برطرف شود.