هنروتجربه-سعیدحضرتی: حمید محمدی کارگردان و تهیه‌کننده انیمیشن «گذشته» که در چهلمین جشنواره فیلم فجر حضور دارد، می‌گوید پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر باعث شده ساخت انیمیشن‌های کامپیوتری با تکنیک دیجیتال افزایش پیدا کند و کمتر کسی در دنیا سراغ ساخت انیمیشن‌های دستی می‌رود. تخصص اصلی من انیمیت استاپ موشن است و هیچکدام به خوبی استاپ موشن عروسکی برای من لذت‌بخش نیست، گرچه این تکنیک زمان‌بر و سخت‌تر است.
حمید محمدی کارگردان و تهیه‌کننده انیمیشن «گذشته» با بیان اینکه تجربه سالیان متمادی به عنوان انیماتور و کار با کارگردانان مختلف مرا به تکرار رسانده بود، درباره ساخت انمیشن «گذشته» به خبرنگار سایت هنروتجربه گفت: از سال ۱۳۷۶ به صورت حرفه‌ای وارد دنیای انیمیشن با تکنیک استاپ موشن شدم و از سال ۷۹ به‌صورت تخصصی به انیمیت استاپ موشن پرداختم و در طول سال‌ها همکاری زیادی با کارگردانان این حوزه داشتم که تجربیات و آموزه‌های خوبی برای من به همراه داشت. سال ۱۳۹۱ به این نتیجه رسیدم سراغ ساخت فیلمی بروم که تماما برای من چالش برانگیز باشد و قصد داشتم تمام تجربیات سال‌های قبل خود را در اولین ساخته خود به کار گیرم. در نهایت سال ۹۵ ساخت «گذشته» را آغاز کردم که پنج سال درگیر این پروژه بودم.
وی با بیان اینکه غیر از حرکت‌های اصلی کاراکتر فیلم، لباس، کراوات و موهای او هرکدام انیمیت جداگانه‌ای دارند که همین موضوع کار را پیچیده‌تر می‌کرد و تمرکز و حوصله بیشتری را می‌طلبید درباره داستان «گذشته» عنوان کرد: انیمیشن «گذشته» درباره نویسنده‌ای در دهه ۳۰ و ۴۰ است که مورد شکنجه و تهدید نیروهای حکومتی قرار می‌گیرد و برای ادامه فعالیت نویسندگی خود، به دنبال راهی برای غلبه بر ترس‌های خود است.
محمدی ادامه داد: در ابتدا طرح و فیلمنامه اولیه را بر اساس دغدغه‌های شخصی خودم از جمله ترس‌ها و مشکلات و راه‌های غلبه بر آن نوشته شد. فیلمنامه من همین فضاها و لوکیشن‌های فیلم را داشت ولی چون خیلی شخصی و خاص شده بود از علی حضرت‌پور خواستم بر همین مبنا داستانی بنویسد. حضرت‌پور پیشنهاد داد کاراکتر اصلی نویسنده‌ای در دهه ۳۰ و ۴۰ باشد و من هم از آن استقبال کردم و به صورت موازی پیش می‌رفتیم. او می‌نوشت و من هم به اجرای آن فکر می‌کردم. تجربه انیماتوری من در هنگام نگارش فیلمنامه باعث شد هرجا نوشته قابل اجرا و منطقی به‌نظر نمی‌رسید آن را کنار می‌گذاشتیم.
او با اشاره به اینکه شهر انتخابی «گذشته» تهران قدیم است و برای ساخت دکور، عکس‌های زیادی دیدم و پژوهش‌های زیادی انجام دادم اضافه کرد: در نهایت دکورهایی بر مبنای تحقیقات انتخاب کردم و به عنوان مثال برای سردر سینما در خیابان لاله‌زار، فیلم «کازابلانکا» را از میان فیلم‌های مختلف انتخاب کردم که با بافت فیلم همخوانی دارد. برای دکور کتابخانه نیز کتاب‌های زیادی انتخاب و دانلود کردم و حدود ۴۰۰ کتاب برای دکور کتابخانه ساخته شد.
وی در پاسخ این سوال که چرا ساخت «گذشته» ۵ سال زمان برده توضیح داد: دلایل مختلفی باعث شد مدت زمان طولانی درگیر ساخت فیلم باشم. یکی آنکه فیلم نزدیک ۸ دکور از جمله شهر، خیابان لاله‌زار و … دارد. ساخت خیابان لاله‌زار با جزئیات زیادی همراه بود و نزدیک ۷ ماه زمان برد و بقیه دکورهای فیلم هم زمان زیادی می‌طلبید. اما دلیل اصلی و مهم طولانی شدن ساخت فیلم، بحث مالی فیلم است. بودجه فیلم پایین بود و مجبور بودم با آزمون و خطا پیش بروم و نمی‌توانستم از عوامل زیاد در درازمدت استفاده کنم.
محمدی با اشاره به اینکه تدوین «گذشته» حدود ۲ ماه زمان برد اضافه کرد: پس از اتمام ساخت خسته بودم و می‌خواستم تدوین را شخص دیگری انجام دهد با اینکه ترس داشتم که برخی پلان‌هایی که بسیار وقت‌گیر بوده و دوست داشتم را تدوینگر به راحتی کنار بگذارد. با یکی دو نفر صحبت کردم و به دلیل دستمزد بالا خودم تدوین را انجام دادم. استاپ موشن تدوین خاص و عجیبی ندارد چون صددرصد کار استوری برد است و در طول ساخت نهایتا ۱۰ فریم برای برخی پلان‌ها، اضافه‌تر گرفتم که در تدوین از هرکدام نیاز بود استفاده شود.
پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر باعث شده ساخت انیمیشن‌های کامپیوتری با تکنیک دیجیتال افزایش پیدا کند و کمتر کسی در دنیا سراغ ساخت انیمیشن‌های دستی می‌رود. تخصص اصلی من انیمیت استاپ موشن است و هیچکدام به خوبی استاپ موشن عروسکی برای من لذت‌بخش نیست، گرچه این تکنیک زمان‌بر و سخت‌تر است.
او در پاسخ این سوال که چرا سراغ ساخت انیمیشن با تکنیک استاپ موشن عروسکی رفتید بیان کرد: پیشرفت تکنولوژی در سال‌های اخیر باعث شده ساخت انیمیشن‌های کامپیوتری با تکنیک دیجیتال افزایش پیدا کند و کمتر کسی در دنیا سراغ ساخت انیمیشن‌های دستی می‌رود. تخصص اصلی من انیمیت استاپ موشن است و هیچکدام به خوبی استاپ موشن عروسکی برای من لذت‌بخش نیست، گرچه این تکنیک زمان‌بر و سخت‌تر است.
کارگردان انیمیشن «گذشته» احتمال پذیرفته‌شدن فیلم در چهلمین جشنواره فیلم فجر را بسیار پایین عنوان کرد و افزود: جزو خوش شانسی‌های من بود که هیات انتخاب جشنواره فجر این فیلم را به دلیل انمیشن بودن کنار نگذاشتند و در جشنواره پذیرفته شد.
او درباره احتمال کسب جایزه سیمرغ به «گذشته» گفت: ۷ داور بخش فیلم‌های کوتاه جشنواره هر کدام نظر و سلیقه متفاوتی دارند. پذیرش و حضور فیلم در جشنواره برای من اتفاق خیلی خوبی بود و با وجود امیدواری به زندگی، همیشه در این مواقع بدترین حالت ممکن را در نظر می‌گیرم، اگر فیلم جایزه بگیرد بسیار خوشحال کننده است و در صورت نگرفتن چیزی را از دست نداده‌ام. ضمن آنکه این فیلم یکی از ۱۰ فیلم بخش داستانی است و باید واقعیت را پذیرفت که جایزه دادن به تنها انیمیشن این بخش، برای داوران سخت‌تر است مگر آنکه فیلم را خیلی دوست داشته باشند.
حمید محمدی در پایان با اشاره به اینکه راه فرار من از تمام مشکلات انیمیت کردن است و کارهای آینده من با همین تکنیک ساخته خواهد شد، درباره پخش بین‌الملل فیلم و پروژه آینده خود گفت: پخش بین‌الملل «گذشته» توسط مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی که تهیه‌کننده فیلم است در حال انجام است و خودم هم پخش آن را انجام می‌دهم. فیلم را در چندین جشنواره خارجی ثبت نام کردم و نتیجه آن سال آینده مشخص خواهد شد. در حال حاضر نیز روی طرح فیلمنامه‌ای با تم روانشناسی کار می‌کنم و نمی‌خواهم شبیه «گذشته» باشد. هر کار جدید باید از قبلی بهتر باشد و برای ساخت انیمیشن جدید، تحقیق و پژوهش مفصلی انجام خواهم داد.
عوامل تولید انیمیشن «گذشته» عبارتند از تهیه‌کننده، کارگردان و انیماتور: حمید محمدی، نویسنده: علی حضرت‌پور، مشاور کارگردان: مهدی خرمیان، طراح کاراکتر و فضا: محمدرضا خانزاد، ساخت عروسک: مریم زینل‌زادگان، ساخت آرماتور: بیژن خوشخرام، ساخت دکور: حمید محمدی، زهرا طالب‌لو، مریم زینل‌زادگان، مرجان قائمی، الهه فرنیا، وسایل صحنه: الهه فرنیا، سرپرست جلوه‌های بصری: مهدی شرکت‌معصوم، جلوه‌های بصری: بنیامین براتی، علی محبی‌کیا، پیمان کاظمی، کامپوزیت: مهدی شرکت‌معصوم، استوری‌بُرد: مریم زینلی، تهیه شده در: مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.
