هنروتجربه-سعیدحضرتی: فرید دغاغله تدوینگر فیلم سینمایی «من یوسفم مادر» معتقد است در فیلم‌های هنری و تجربی همانطور که در همه وجوه آزادی عمل وجود دارد و همه عوامل با ذهن باز با کار خود مواجه می‌شوند در مونتاژ هم همین امر رخ می‌دهد. تدوینگر در این فیلم‌ها دست بازتری و البته کار سخت‌تری دارد و همین موضوع باعث خلاقیت بیشتری می‌شود.

فرید دغاغله تدوینگر فیلم سینمایی «من یوسفم مادر» به نویسندگی و کارگردانی محمدرضا فرطوسی درباره همکاری با این پروژه به خبرنگار سایت هنروتجربه گفت: از چند سال قبل و در چند فیلم مختلف با محمدرضا فرطوسی همکاری داشتم که فکر می‌کنم مهمترین آنها مستند «ایران جنوب غربی» باشد.

وی با اشاره به اینکه تقریبا همزمان با فیلمبرداری «من یوسفم مادر» مونتاژ فیلم را شروع کردیم افزود: حدود سه سال قبل با محمدرضا فرطوسی درباره فیلمنامه و تدوین «من یوسفم مادر» گفت‌وگوهای زیادی داشتیم و‌ طراحی‌های زیادی کرده بودیم و خیلی از آن طراحی‌ها را پیش از فیلمبرداری تغییر داده بودیم. در حقیقت مونتاژ فیلم قبل از فیلمبرداری شروع شده بود و به شکل سخت‌افزاری همزمان با فیلمبرداری شروع شد. همچنین در مرحله مونتاژ و پس از فیلمبرداری به ایده‌های جدیدتری همانند استفاده از آرشیو رسیدیم.

دغاغله با تاکید بر اینکه هر فیلمی متکی به تمام عناصر اصلی خود از جمله تدوین است اضافه کرد: «من یوسفم مادر» ریتم کند و پلان‌های طولانی دارد و بسیاری از اوقات تصور بر این است که مونتاژ زمان زیادی نبرده است در حالی که اصلا اینطور نیست. حدود ۳ ماه پس از پایان تصویربرداری، اولین نسخه قابل ارائه «من یوسفم مادر» آماده شد که خودش سختی مونتاژ در فیلم‌هایی از این دست را نشان می‌دهد.

تدوینگر مستند «مادرم بلوط» در پاسخ این سوال که روایت «من یوسفم مادر» تا چه اندازه بر روی میز تدوین تغییر پیدا کرد؟ توضیح داد: روایت بر روی میز مونتاژ تغییر چندانی نداشت و تنها تغییرات جزئی صورت گرفت. به خاطر نوع فیلم که رویدادمحور و قصه‌محور نیست  و روزمرگی بخش مهمی از آن بود، امکان جابه‌جایی تعداد زیادی از سکانس‌ها وجود داشت و این اتفاق روی میز مونتاژ انجام شد اما پلان‌های محوری و اصلی پیش‌برنده روایت، تغییری نکردند.

تدوینگر فیلم کوتاه «برای او» در پاسخ این سوال که شناخت از فیلم‌ها و سلیقه کارگردان چه تاثیری بر تدوین و کار شما دارد؟ عنوان کرد: سابقه همکاری کارگردان با تدوینگر باعث تعامل سازنده‌تر، دیالوگ راحت‌تر و سریع‌تر می‌شود و همچنین در طی همکاری‌ها اعتمادی متقابلی بوجود می‌آید و همین امر باعث آزادی عمل تدوینگر خواهد شد که در نهایت باعث بروز خلاقیت و هرچه بهتر شدن کار می‌شود.

در فیلم‌های هنری و تجربی همانطور که در همه وجوه آزادی عمل وجود دارد و همه عوامل با ذهن باز با کار خود مواجه می‌شوند در مونتاژ هم همین امر رخ می‌دهد. تدوینگر در این فیلم‌ها دست بازتری و البته کار سخت‌تری دارد و همین موضوع باعث خلاقیت بیشتری می‌شود.

تدوینگر مستند «آخرین روزهای زمستان» درباره تفاوت تدوین در سینمای مستند و داستانی اظهار کرد: تدوین در سینمای مستند و سینمای داستانی بسیار متفاوت است و توجه نکردن به این تفاوت باعث بروز مشکلات زیادی در تدوین می‌شود. استفاده از تجربه تدوین سینمای مستند برای فیلم‌های داستانی می‌تواند مفید و نتیجه‌بخش باشد. تدوین در سینمای مستند سخت‌تر و می‌توانم بگویم تعیین کننده‌تر است به این دلیل که بخشی از مونتاژ فیلم‌های داستانی پیش از رسیدن به میز تدوین انجام شده است در حالی که در سینمای مستند عموما فیلمنامه از پیش نوشته شده و دکوپاژ مشخص نداریم.

او تاکید کرد: در تدوین سینمای داستانی چون از پیش کنترلی بر تمام پلان‌ها از جمله حرکت دوربین، اندازه قاب‌، سرعت حرکت بازیگران و همه جزئیات میزانسن وجود دارد، تدوینگر هم به همان نسبت کنترل بیشتری روی شکل و لحن مونتاژ هر سکانس دارد که این مهم در سینمای مستند به راحتی رخ نمی‌دهد.

تدوینگر مستند «نفت سفید» همچنین درباره تفاوت مونتاژ فیلم‌های هنری و تجربی با فیلم‌های بدنه سینما عنوان کرد: در فیلم‌های هنری و تجربی همانطور که در همه وجوه آزادی عمل وجود دارد و همه عوامل با ذهن باز با کار خود مواجه می‌شوند در مونتاژ هم همین امر رخ می‌دهد. تدوینگر در این فیلم‌ها دست بازتری و البته کار سخت‌تری دارد و همین موضوع باعث خلاقیت بیشتری می‌شود.

این تدوینگر تصریح کرد: وجود اختیار و انتخاب‌های زیاد کار را سخت‌تر و زمان‌برتر می‌کند. تدوینگر وقتی به شکل کلاسیک فیلمی از جریان اصلی را ادیت می‌کند به طور معمول طبق دکوپاژ پیش می‌رود و جای برش‌ها مشخص‌تر است. مگر آنکه فضای فیلم اجازه انجام تغییرات بیشتر را بدهد و البته مخاطب این نوع سینما قابلیت پذیرش آن را داشته باشد.

فرید دغاغله در پایان با بیان اینکه «من یوسفم مادر» را پس از گذشت ۴ سال در سینما دیده، گفت: با دیدن فیلم بر پرده سینماها و پس از گذشت سال‌ها فیلم را از قبل بیشتر دوست دارم و البته مثل هر فیلمی به نقائص آن واقف هستم. سکانس‌هایی که در حین مونتاژ فیلم دوست داشتم را الان بیشتر دوست دارم و در کل دیدن فیلم برایم لذت‌بخش بود.